Er staan de logistieke sector de komende jaren grote veranderingen te wachten. E-commerce dwingt veel ondernemingen ertoe 24 op 24 uur en 7 dagen per week te draaien om de consumenten permanent pakjes te bezorgen. Dit leidt tot enorme goederenstromen en vaak loodzware arbeidsomstandigheden voor de werknemers. De sector staat dus aan de vooravond van een grootschalige automatisering. Deze evolutie is nu al merkbaar met het verschijnen van meer en meer robots, cobots en AGV’s in magazijnen en is zeker bij voorlopers uit vooral de Verenigde Staten en China – denk Amazon en Alibaba – al een feit. Ook in België zal men tot succesvolle automatisering komen, als er constant voldoende grote productstromen zijn en er stabiliteit is in het volume van bestellingen. In het kader van deze opkomende automatisering zien we 2 belangrijke tendensen in de logistieke sector.
Eenvoudige én zware taken geautomatiseerd
De eerste tendens die zich geleidelijk aan meester maakt van de Belgische en de Europese markt is dat eenvoudige operaties vandaag geautomatiseerd worden. Daarnaast wordt ook het zware werk aangepakt. Machines worden dan ook steeds autonomer.
Wat is een autonome machine? Het is, net als in andere sectoren, ook in de logistieke sector een machine met de capaciteit om beslissingen te nemen, rekening houdend met de omgeving. Er bestaan verschillende niveaus van autonomie, afhankelijk van het type machine. Machines voor logistieke taken hebben bijvoorbeeld niet hetzelfde autonomieniveau als voertuigen. De meest autonome machines zijn momenteel diegene die eenvoudige, repetitieve taken uitvoeren in een vooraf duidelijk gedefinieerde en beperkt veranderlijke omgeving. Machines die zelfstandig denken, zijn in de wereld van de logistiek nog altijd zeldzaam. Belangrijk is dat autonome machines die de werknemers moeten ondersteunen permanent en optimaal werken, zodat er geen onderbrekingen of storingen zijn die de verwerkingsketen in het gedrang brengen en alleen maar voor meer werk zorgen.
Autonomisering biedt meerdere voordelen. Het zorgt voor snellere logistieke stromen, er is minder kans op menselijke fouten, minder rekruteringsproblemen, minder loonkosten en verlichting van de anders loodzware arbeidsomstandigheden.
Het belangrijkste gevolg van deze autonomisering van machines voor eenvoudige operaties is dat er andere vaardigheden en expertise nodig zijn voor dezelfde taak. Men moet zich niet meer bezighouden met de uitvoering, maar kan focussen op zaken zoals continuïteit, technische dienstverlening, data-analyse en milieu-impact. Machineonderhoud is daarbij een complexe taak die nog wel even door de mens zal gebeuren. Het is dus een vak dat in de toekomst alleen maar aan belang zal winnen.
Groeiend belang van service na verkoop
De tweede tendens is dat steeds meer actoren op de logistieke markt niet alleen machines verkopen, maar ook een uitgebreide dienst na verkoop aanbieden. Dit noemen we “Logistics-as-a-Service” of “LaaS”. De leveranciers doen daarbij grote inspanningen om het budget voor transport en logistiek van hun klanten zo efficiënt mogelijk te benutten via vakmensen, nieuwe processen en (autonome) technologieën. Deze evolutie zorgt er ook voor dat zowel klant als distributeur de levensduur van de machines zo lang mogelijk willen maken.
Vooral bij grote ondernemingen die ook autonome machines in gebruik hebben en grote producten- en voorradenstromen te verwerken krijgen – zoals bij zagerijen, leveringsbedrijven, groothandelaars enz. – is de vraag hiernaar sterk toegenomen. In het geval van autonome machines is het namelijk des te belangrijker regelmatig onderhoud uit te voeren, want bij onverwachte storingen wordt de arbeidsketen onderbroken en vallen ook de door de mens uitgevoerde activiteiten stil, wat voor de klant uiteraard tot aanzienlijk geld- en tijdverlies leidt.
De Belgische markt moet zich aan deze tendens aanpassen en de dienst na verkoop centraal stellen in zijn activiteiten om competitief te blijven, ook op de Europese markt. De competenties en profielen veranderen en dit vergt een heroriëntering en voortdurende opleiding van de huidige werkkrachten. In de logistieke sector zijn de beroepen, verbonden aan technische dienstverlening en onderhoud, dan ook de toekomstberoepen bij uitstek.
