10 veelvoorkomende ongevallen met heftrucks – en hoe ze te vermijden

Elk arbeidsongeval is er een te veel. Helaas laten cijfers van Fedris – het Federaal Agentschap voor Beroepsrisico’s – zien dat het aantal werkongelukken in magazijnen al voor het derde jaar op rij stijgt. Bij zulke ongevallen zijn vaak ook heftrucks betrokken. Als we werk in de logistiek aantrekkelijker willen maken, is het cruciaal dat we deze arbeidsongevallen aanpakken. En de tijd dringt, want heftruckchauffeur kwam in 2023 opnieuw op de lijst met knelpuntberoepen te staan.

We moeten dus inzetten op de veiligheid van iedereen die in en rond heftrucks werkt. Daarom bespreken we hieronder een top 10 van de frequentste ongelukken met heftrucks – en stellen we je effectieve strategieën voor om ze te voorkomen.

Risicofactoren

Uit Brits onderzoek blijkt dat maar liefst driekwart van de ongevallen met heftrucks te wijten is aan twee belangrijke risicofactoren: de werkvloer die niet goed is ingericht en onvoldoende scheiding tussen voertuigen en voetgangers in je magazijn. Dat toont aan hoe belangrijk een doordacht ontwerp van je werkomgeving is. Hetzelfde geldt voor effectieve maatregelen om het voetgangers- en heftruckverkeer in je magazijn in goede banen te leiden en conflicten te vermijden.

#10: Aanrijdingen bij het parkeren van de heftruck

Niet alleen rijden met een heftruck is gevaarlijk: ook parkeren komt met de nodige risico’s. Het klinkt op het eerste gezicht vreemd, maar net zoals in de wagen kan een kleine stuurfout tijdens het inparkeren leiden tot een botsing met een ander voertuig, het gebouw of – erger nog – een voetganger.

De oplossing begint bij een slim ontwerp van je magazijnruimte. Zorg voor ruime parkeergebieden met duidelijke markeringen en voldoende vrije ruimte waarin heftruckschauffeurs makkelijk kunnen manoeuvreren. Aanrijdbeveiliging voorkomt dan weer letsels en schade aan gebouwen.

#9: Ongelukken met platformen

In sommige magazijnen moeten heftruckchauffeurs op platformen rijden om hun taken uit te voeren. Dat is niet zonder risico, want de heftruck kan van het platform vallen of het platform kan instorten. De schade en letsels zijn in zulke gevallen aanzienlijk.

Om te voorkomen dat een heftruck van het platform rijdt, is aanrijdbeveiliging essentieel. Barrières als veiligheidsrails of stootbuffers aan de randen van het platform kunnen ongewilde valpartijen vermijden. Daarnaast is het aangewezen om de constructies regelmatig te onderhouden. Op die manier spoor je structurele zwakheden op om ze tijdig te verhelpen en zorg je voor veiligere werkomstandigheden op hoogte.

#8: Technische problemen aan de heftruck

Een heftruck is een machine met mechanische en elektronische systemen. Er kunnen zich dus altijd storingen voordoen. Een lekkende leiding, remmen die door slijtage minder remkracht hebben, loszittende vorken, … leiden tot ongelukken.

Om dat soort risico’s te vermijden, is het essentieel dat je heftruck regelmatig een onderhoud krijgt en jaarlijks een SigmaCert-keuring ondergaat. Dankzij zulke preventieve maatregelen kun je defecten tijdig identificeren en verhelpen en blijft je heftruck betrouwbaar en veilig werken.

Bovendien is het een goede gewoonte om aan het begin van elke werkdag een korte routinecheck van de heftruck uit te voeren.

Ontdek de checklist voor de dagelijkse controle van je heftruck

#7: Letsel bij het op- of afstappen

Zelfs bij de meest routineuze handelingen is er risico op letsels. Net omdat in en uit de heftruck klimmen zo banaal en eenvoudig lijkt, bestaat de kans dat een chauffeur even niet goed oplet en ten val komt. Het gevolg? Een pijnlijke blessure en arbeidsongeschiktheid.

Maak er een gewoonte van om uit de heftruck te stappen zoals je een ladder gebruikt: met je gezicht naar de cabine gericht en je rug naar buiten. Zorg daarbij dat je slechts één hand of voet per keer verzet. Zo heb je steeds drie steunpunten, waardoor je goed kan kijken waar je je voeten neerzet en extra stabiliteit en controle hebt.

#6: Gekneld raken

Wanneer medewerkers in je magazijn met hun handen of benen te dicht bij het hefsysteem komen, kunnen die geklemd raken tussen de vorken of de ketting. Een andere risicovolle situatie doet zich voor wanneer iemand zich in een smalle ruimte tussen een heftruck en een muur begeeft. Bij een maneuver van de heftruckchauffeur kan de voetganger namelijk vast komen te zitten tussen muur en machine.

Dit soort risicovolle situaties voorkom je door je magazijn aan te passen en voldoende vrije ruimte rond heftoestellen te voorzien, zodat voetgangers er niet te dichtbij hoeven te komen.

Wijs je heftruckchauffeurs er ook op dat zij hun armen en benen steeds binnen de cabine moeten houden: dat is een extra veiligheidsmaatregel om beknelling te voorkomen.

#5: Voorover kantelen

Te zware belading of een last die onzorgvuldig is opgetild kunnen de heftruck voorover doen kantelen, met schade aan goederen, infrastructuur en mogelijk zelfs mensen tot gevolg.

Om voorover kantelen te voorkomen, is het cruciaal dat je het maximale laadvermogen van de heftruck respecteert. Dat staat duidelijk vermeld op de machine. Daarnaast is het belangrijk dat ladingen correct gestapeld worden, met de zwaarste stuks onderaan en het gewicht gelijkmatig verdeeld.

Het kan misschien verleidelijk zijn om al te starten met rijden terwijl je lading nog bovenaan of halverwege het hefsysteem hangt, maar dat is geen goed idee. Zorg ervoor dat je de lading eerst tot net boven de grond laat zakken voor je met je heftruck begint te rijden.

Lees meer over hoe je risico’s vermijd bij het besturen van een heftruck

#4: Omkantelen

Niet alleen voorover kantelen is een risico: een heftruck kan ook zijwaarts kantelen. Dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer de heftruck plotseling moet uitwijken, snel en scherp draait, op een helling rijdt of te snel over een drempel of oneffenheid rijdt. Zo’n kanteling leidt tot schade aan je infrastructuur, de machine en de lading. Bovendien kan de bestuurder uit de cabine geslingerd worden en ernstige letsels oplopen.

Het risico op omkantelen verminder je door je magazijninrichting aan te passen: zorg voor brede, veilige rijpaden en vermijd scherpe bochten en steile hellingen. Aangezien snelheid vaak een beslissende factor is, is het een goed idee om ook snelheidslimieten in te voeren. Die limieten dwing je af met een snelheidsbegrenzer op de heftruck.

Een veiligheidsgordel, beugeldeuren of zwenkbeugels en een gesloten cabine bieden de bestuurder extra bescherming bij een kantelincident.

#3: Val van hoogte

Heftrucks zijn niet ontworpen om mensen mee omhoog te hijsen. Toch gebeurt dit soms wanneer er op hoogte gewerkt moet worden. Dat is uiteraard niet zonder gevaar: een val van de smalle vorken is snel gebeurd en leidt tot zeer ernstige verwondingen.

Zulke valpartijen voorkom je door het hijsen van personen met heftrucks ten strengste te verbieden. Leg je werknemers uit dat ze gebruik moeten maken van geschikte alternatieven, zoals ladders, stellingen, schaarliften of hoogtewerkers.

Een uitzondering geldt voor aangepaste werkkooien. Daarmee kunnen personen op een veilige manier in de hoogte verplaatst worden, mits ze een veiligheidsharnas en helm dragen. Zowel de werkkooi als de heftruck moeten dan wel driemaandelijks gekeurd worden.

Lees meer over het sensibiliseren van werknemers // Download de veiligheidsposter

#2: Vallende lading

Wanneer een heftruckchauffeur onvoorzichtig manoeuvreert of plots moet uitwijken voor een voetganger of een hindernis, kan de lading van de vork vallen. Dat kan leiden tot ernstige letsels bij omstanders en dure schade aan goederen.

Om zulke situaties te voorkomen, moet je je magazijn aanpassen aan het heftruckverkeer. Dat doe je door brede en goed gemarkeerde rijpaden voor heftrucks te voorzien. Vermijd daarbij scherpe bochten en installeer waar nodig veiligheidsrails.

Soms kun je niet vermijden dat heftrucks en voetgangers zich in dezelfde zone moeten begeven. In dat geval zijn visuele waarschuwingen aangewezen: fluohesjes maken medewerkers en bezoekers goed zichtbaar voor heftruckchauffeurs, terwijl systemen als de Pedestrian Awareness Lights (PAL) op een heftruck een lichtsignaal op de vloer projecteren. Zo worden voetgangers tijdig verwittigd dat er een machine op komst is.

Lees meer over veilig werken met de heftruck

#1: Aanrijdingen

Veruit de meeste ongevallen met een heftruck op de werkvloer zijn aanrijdingen. Afhankelijk van de aard van het incident kan zo’n botsing tot ernstige verwondingen bij personen leiden, net als schade aan de heftruck en andere voertuigen, het gebouw en magazijninfrastructuur en goederen.

Om dit soort ongelukken te voorkomen, is het essentieel om te investeren in aanrijdingsbeveiliging. Met barrières, zoals veiligheidsrails en paaltjes, op strategische plaatsen voorkom je aanrijdingen of verklein je de impact ervan. Plaats ze op de kop van gangen met rekken, tussen rijlanen en voetgangerszones, bij laad- en loskades, voor machines en belangrijke installaties, op parkeerterreinen, …

Al even essentieel is een doordachte en aangepaste inrichting van je magazijnruimte. Maak een logisch verkeersplan voor je magazijn en zorg dat voetgangers en voertuigen zich zoveel mogelijk gescheiden kunnen voortbewegen. Aan de hand van markeringen op de vloer en fysieke scheidingen kun je die zones duidelijk afbakenen.

Ontdek meer tips om van je magazijn een veilige haven te maken

Veiligheid is een werkwoord

In een ideale wereld gebeuren er geen arbeidsongevallen. Zover zijn we nog niet. Maar je kunt wel belangrijke stappen zetten richting een veiliger bedrijf. Met een doordachte inrichting van je magazijn, de juiste beveiligingsoplossingen en bewustwording bij heftruckchauffeurs en voetgangers creëer je veiligere werkomstandigheden voor iedereen. Dat leidt niet alleen tot minder ongevallen en arbeidsongeschiktheid, het maakt je ook een aantrekkelijkere werkgever in tijden waarin gedreven personeel zo moeilijk te vinden is.

Op zoek naar advies om het werk met heftrucks in uw magazijn veiliger te maken? Neem contact op met de specialisten van B-CLOSE.