Boute Robert
Sinds enkele maanden is de impact van de coronacrisis duidelijk voelbaar. Veel bedrijven en winkels moesten sluiten en kwamen in financiële problemen. In de logistieke keten was dat onmiddellijk voelbaar. Waar sommige heftruckchauffeurs hun activiteiten zagen stilvallen, kwamen anderen net handen tekort. Die plotse schommelingen in vraag en aanbod hebben een grote invloed op de distributieketen en veroorzaken een sterk zweepslageffect. De logistieke gevolgen zijn dan ook niet te onderschatten.
Een zweepslageffect doet zich voor wanneer een kleine schommeling in de marktvraag sterk wordt uitvergroot naarmate je stijgt in de distributieketen. Een kleine aanpassing qua vraag bij de eindgebruiker zorgt vaak voor een overreactie bij de verschillende schakels in de keten, wat uiteindelijk kan leiden tot een grote impact op de grondstofproducent en zo de distributieketen kan ontwrichten.
Een recent voorbeeld hiervan is het massale hamsteren van toiletpapier. Door de plotse toename in vraag reden de stapelaars in deze sector plots roodgloeiend rond en wisten de magazijniers niet waar eerst te beginnen. Hetzelfde geldt voor de orderpicktrucks van webwinkels, die plots heel wat extra kilometers aflegden. In de magazijnen waar bouwmateriaal opgeslagen staat, bleven de heftrucks echter nog nooit zo roerloos staan.
De oorzaak van zulke ontwrichting ligt niet alleen bij schommelingen van vraag en aanbod, ook de lockdown en globalisering hebben een belangrijke invloed. De toenemende globalisering zorgt ervoor dat winkels en leveranciers hun voorraden steeds vaker aankopen bij buitenlandse producenten. Hoewel deze producten vaak goedkoper zijn, impliceert dat ook een langere levertermijn en daardoor een langere reactietijd. Bovendien moesten verscheidene winkels door de lockdown verplicht sluiten, waardoor bestellingen geannuleerd werden en het zweepslageffect versterkt werd.
De impact van de coronacrisis op de distributieketen is groot. Eind mei, bij het begin van de heropstart, draaide de Europese distributieketen over alle sectoren heen gemiddeld slechts op 45% van haar capaciteit. Dit ten opzichte van de tweede week van maart (vlak voor de lockdown in België). Nu, drie maanden later, zien we dat de distributieketen stilaan hersteld is, met een gemiddelde capaciteit van 94%. De impact en hersteltijd verschilt echter van sector tot sector. Daar waar de bouw het zwaarste getroffen is (huidige capaciteit 64%), ondervindt de voedingsindustrie geen problemen meer, integendeel zelfs: de sector draait op een hogere capaciteit dan voordien (113%).
Gelukkig zijn er enkele manieren waarop je je als schakel in de distributieketen kan wapenen tegen het zweepslageffect. Hieronder zetten we ze op een rij:
Dankzij deze tips kan iedere schakel in de distributieketen zijn steentje bijdragen om het fragiele evenwicht in stand te houden. Want wat de toekomst zal brengen, valt voorlopig nog niet te voorspellen. Een ding is zeker: het zal nog enige tijd duren voor de storm gaat liggen.
Bij het ingaan van de lockdown vreesden velen dat de mogelijkheid tot winkelen beperkt zou worden, waardoor consumenten massaal hoogstnoodzakelijke producten zoals toiletpapier begonnen te hamsteren. Daardoor nam de vraag naar toiletpapier op enkele dagen tijd exponentieel toe.
Om deze toename bij te houden, verhoogden winkels hun bestellingen, moesten producenten hun productiecapaciteit verhogen en zwoegden heftruckchauffeurs om de bestellingen tijdig rond te krijgen. Toiletpapier wordt echter steeds op dezelfde snelheid geconsumeerd. Het verbruik ervan blijft hetzelfde, ongeacht het aantal pakken in je voorraadkast. Het resultaat? Hamsteraars kochten gedurende de daaropvolgende maanden geen toiletpapier meer, waardoor de vraag plots sterk afnam.
Als winkels niet tijdig anticiperen op deze afname, ontvangen ze grotere bestellingen terwijl ze een kleinere vraag ervaren, met overstock in de magazijnen tot gevolg. Winkeliers en leveranciers reageren daarop vaak met het minimaliseren van hun bestellingen, waardoor producenten uiteindelijk de productiecapaciteit verlagen. Zodra de vraag weer normaliseert, heeft de producent opnieuw tijd nodig om de capaciteit te normaliseren, waardoor winkels met een tekort dreigen te zitten en de distributieketen tijdelijk ontwricht wordt.
Het lijkt erop dat je nog geen keuze hebt gemaakt.
