Het laden en lossen van materiaal met de heftruck valt niet meer weg te denken in de dagelijkse werking van talloze bedrijven. En hoewel rijden met een heftruck misschien eenvoudig lijkt, zijn er heel wat risico’s aan verbonden. Alleen al in België gebeuren er jaarlijks 2000 arbeidsongevallen bij het besturen van een heftruck. Dat zijn er vijf per dag. Uit een onderzoek van HR-dienstverlener ASAP.be is gebleken dat dergelijke arbeidsongevallen drie keer per jaar fataal aflopen. Meer dan reden genoeg dus om enkele tips op te lijsten die de meest voorkomende fouten kunnen vermijden.
Download hier de pdf van deze blog
HOE VEILIG MATERIAAL LADEN?
Een van de belangrijkste kenmerken van een heftruck is dat de lading vervoerd wordt op een stel vorken die uitsteken buiten de vooras van het toestel. Het gevaar bestaat dat de geladen heftruck uit balans geraakt of zelfs kantelt. Redenen hiertoe zijn onder andere een te zware, een slecht verdeelde of een te lange lading. Maar ook een helling afrijden met lading vooraan, een lading te ver vooraan op de vorken plaatsen of bruusk remmen zijn aanleidingen tot gevaar. Hoe voorkom je nu dat je heftruck uit balans geraakt?
HOU DE CAPACITEIT VAN JE HEFTRUCK IN DE GATEN
Het gewicht, de grootte en de positie van je lading beïnvloeden in sterke mate de capaciteit en stabiliteit van je heftruck. Heftrucks zijn ontworpen om een laadcapaciteit te dragen die op een standaardafstand van het belastingcentrum[1] geplaatst wordt.
Concreet betekent dit dat de capaciteit van de heftruck bepaald wordt alsof er een kubus op de vorkliften ligt die het gewicht gelijkmatig verdeelt. Het zwaartepunt van het gewicht ligt dan exact in het midden van de kubus die rust op een standaardpallet met afmetingen van 120 cm op 120 cm. Als gevolg hiervan mag het zwaartepunt van de lading maximum 60 cm verwijderd zijn van het verticale gedeelte van de vorken. De meeste ladingen bestaan echter niet uit perfect gevormde blokjes waarvan het zwaartepunt precies in het midden ligt en dus moeten er tijdens het laden enkele zaken in het achterhoofd gehouden worden.
Het komt erop aan steeds het laaddiagram van je heftruck te respecteren. Indien de belasting afwijkt van de theoretische – kubusvormige – lading, bijvoorbeeld als het een onregelmatige vorm heeft en er een onevenwichtige verdeling is of indien het niet gecentreerd geplaatst kan worden op de vorken, hou er dan rekening mee dat je de capaciteit van de lading dient te verminderen.
DE POSITIE VAN JE LADING IS BEPALEND
Minimaliseer steeds de afstand van de voorste wielen naar het zwaartepunt van de lading. Indien je geconfronteerd wordt met een grote lading in een rechthoekige vorm, denk er dan aan de lading steeds in de breedte te plaatsen. Bij het plaatsten van de lading in de lengte loop je immers het risico dat het zwaartepunt van de lading naar voor schuift, weg van de voorste wielen, waardoor de laadcapaciteit verhoogt en de achterste wielen van de grond komen.
Laad steeds zo dicht mogelijk bij de voorste wielen. Het zwaarste gewicht dient steeds zo dicht mogelijk bij het verticale gedeelte van de vorken geplaatst te worden. Plaats de lading op dergelijke wijze dat het de afstand naar het zwaartepunt van de lading vermindert.
CONTROLEER DE HEFTRUCK VOORALEER JE HEM GEBRUIKT!
Met een goed verdeelde lading is de stabiliteit van de heftruck in grote mate gegarandeerd, maar ook bij het vervoeren en het lossen van het materiaal kunnen nog enkele dingen misgaan. Daarom is het van cruciaal belang dat de bestuurder enkele controles uitvoert alvorens hij de heftruck in beweging zet. Om een veilige rit te garanderen dient de chauffeur elke keer opnieuw een rondgang rond de truck te maken terwijl hij enkele standaardcontroles uitvoert, ook al is de heftruck splinternieuw.
VOORAAN DE HEFTRUCK
De standaardcontrole begint vooraan: de chauffeur stelt vast of de vorken al dan niet goed bevestigd en in behoorlijke staat zijn. Ook de mast van het voertuig, de kettingen en hun aanhechtingspunten dienen op deze eigenschappen gecontroleerd te worden. Nadat de bestuurder heeft vastgesteld of er sprake is van eventuele lekken in het hydraulisch circuit, zet hij zijn controle verder richting het onderstel van de vorkheftruck. In welke staat zijn de banden? En zitten de moeren op de wielen wel goed vast?
HET INTERNE CIRCUIT EN HET UITTESTEN VAN DE FUNCTIES
Met de veiligheidsoverwegingen nog steeds in het achterhoofd checkt de heftruckchauffeur vervolgens ook het interne circuit: het peil van de motorolie, de koelvloeistof, de remolie en de brandstof. Ook het remcircuit wordt gecontroleerd en er wordt nagekeken of er lekken zijn in de brandstofleiding. Verder controleert de bestuurder of de beschermkappen over de bewegende delen aanwezig zijn.
Als ook het peil van de batterijvloeistof bij een elektrische heftruck nagekeken is, kan de chauffeur het laatse onderdeel van zijn standaardcontrole inzetten: het uittesten van de functies. Stijgen en dalen de vorken naar behoren? Bewegen ze vlotjes voor en achterwaarts? En hoe zit het met de beweging en de werking van de sideshifts? Door voorzichtig even voor en achteruit te rijden worden de remmen getest. Nadat ook het uittesten van de parkeerrem van de checklist geschrapt kan worden, moeten enkel nog de signalisatieverlichting en de claxon nagekeken worden.
Deffecten en zelfs de kleinste abnormaliteiten moeten gemeld worden aan de rechtstreekse chef die in het veiligheidsbelang van de werknemers en bezoekers de nodige actie kan ondernemen.
HOE VEILIG MATERIAAL VERVOEREN?
Nu de vorkheftruck goed verdeeld geladen is en het toestel in perfecte staat blijkt te zijn, kan de bestuurder zijn rit aanvangen. Maar ook nu loeren er nog enkele gevaren om de hoek. Zo kan de kleinste hobbel in de weg ervoor zorgen dat een zwaar geladen heftruck voorovertilt. Houd de vorken tijdens het rijden dus steeds vijftien tot 25 centimeter boven de grond, maar zeker ook niet hoger. Vervoer de lading steeds lichtjes achterovergetild.
Daarnaast kunnen enkele kleinere aanwijzingen een groot verschil maken:
- Vervoer niets op de hoofdbeschermer, het platform boven de zitplaats van de chauffeur.
- Rijd achteruit wanneer de lading je zicht belemmert.
- Houd je armen en benen binnen de heftruck
- Probeer nooit de lading te verschuiven of verplaatsen vanuit de heftruck.
- Verhoog of verlaag de lading niet tijdens het rijden.
- Wees voorzichtig op gladde oppervlakten.
- Gebruik een aangepast snelheid.
HOE VEILIG MATERIAAL LOSSEN?
De laatste uitdaging van het traject is de lading op een een veilige manier bovenin het rek van het magazijn, bovenaan de stapel lading of binnenin de vrachtwagen te lossen. En het kan bijna niet anders of ook hier komen mogelijke risico’s bij kijken. Zo reiken de rekken in de magazijnen vaak tot hoog boven de begane grond en is het moeilijk te bepalen of de laadplaats bovenaan het rek wel breed genoeg is voor het materiaal dat de chauffeur er wil onderbrengen. Om risico’s te vermijden moet de chauffeur inschatten of er vijf tot zeven centimeter plaats vrij zal zijn naast de lading nog voordat hij het materiaal door middel van de vorken de hoogte instuurt en op het rek plaatst.
Ook moet in gedachten gehouden worden dat de heftruck aan stabiliteit verliest wanneer de lading gehoffen wordt. De chauffeur moet de heftruck dus blokkeren alvorens de lading bovenaan een rek te plaatsen. Blokkeren betekent dat de handrem aangetrokken moet zijn en de versnelling in neutrale stand moet staan. Pas wanneer de vorken zich op de gewenste hoogte bevinden, meer bepaald vijf centimeter boven de stapel, kan de chaufeur de handrem lossen, de versnelling opnieuw in vooruit zetten en de lading langzaam in de vrije plaats schuiven. Daarna worden de vorken langzaam naar beneden gebracht. Eens de lading op de juiste plaats is ondergebracht kan de chauffeur de vorken opnieuw losmaken. Vooraleer hij de versnelling weer in achteruit zet, dient hij even om te kijken om vast te stellen of er geen personen achter of rond de heftruck staan. Ook nu is het cruciaal dat de chauffeur zijn heftruck blokkeert met de handrem aan en de versnelling in neutrale stand vooraleer hij de vorken weer richting begane grond laat zakken.
Een andere manier om te vermijden dat de heftruck aan stabiliteit verliest tijdens het heffen, is erover te waken dat de vorken steeds in horizontale of lichtjes achterovergetilde stand staan. De lading mag bovendien nooit boven de achterkant van de laadruimte uitsteken. Dat kan er immers voor zorgen dat het materiaal tijdens het heffen achteruitschuift in de richting van de chauffeur. Als vanzelfsprekend mag de chauffeur de heftruck onder geen beding verlaten zolang de lading zich in de hoogte bevindt.
Bij het opladen van een truck is het tenslotte af te raden het vervoersmiddel zonder voorbereiding binnen te rijden. Zorg er eerst voor dat de achterwielen vaststaan, de remmen opstaan, het oprijplatform stabiel is en de krikken op hun plaats staan.
VOLG EEN OPLEIDING?
Met deze resem aan tips en tricks kunnen al heel wat risico’s en/of ongevallen bij het gebruik van vorkheftrucks voorkomen worden. Toch valt het aan te raden een heftruckopleiding te volgen vooraleer je met het voertuig aan de slag gaat. Als exclusieve verdeler van Hyster magazijntrucks, heftrucks en containerhandlers, ziet B-Close het belang van dergelijke opleidingen sterk in. Indien je geïnteresseerd bent in en meer informatie wenst over heftruckopleidingen, kan je met ons contact opnemen. B-Close verwijst je met veel plezier door naar erkende opleidingscentra.
[1] Dit is de voorzijde van de heftruck in het midden van de voorste wielen
